Beta-laktamaz Enzimi, penisilinler, sefalosporinler, sefamisinler ve karbapenemler (ertapenem) gibi β-laktam antibiyotiklere karşı çoklu direnç sağlayan bakteriler tarafından üretilen enzimlerdir. Karbapenemler beta-laktamaza nispeten dirençlidir. Beta-laktamaz, antibiyotiklerin yapısını kırarak antibiyotik direnci sağlar. Bu antibiyotiklerin hepsinin moleküler yapılarında ortak bir unsuru vardır: β-laktam olarak bilinen dört atomlu bir halka. Hidroliz yoluyla, laktamaz enzimi, β-laktam halkasını açarak molekülün antibakteriyel özelliklerini devre dışı bırakır.
Beta-laktam antibiyotikler tipik olarak geniş bir Gram-pozitif ve Gram-negatif bakteri spektrumunu tedavi etmek için kullanılır.
Gram-negatif organizmalar tarafından üretilen beta-laktamazlar, özellikle ortamda antibiyotikler bulunduğunda genellikle salgılanır. Çalışmalar sürekli olarak yeni ve daha güçlü beta-laktamaz inhibitörleri bulmaya odaklanmaktadır.
Beta-Laktamaz Direnci
Direnç, ilacı parçalamak için yeni enzimler üreten genlerin uyarılmasıyla ortaya çıkabilir. Kanamisinler ve neomisinler gibi aminoglikozit antibiyotikler, organizmanın ribozomal RNA’sına bağlanarak işlev görür ve böylece protein sentezini inhibe eder. Direnç, bakterilerin bu antibiyotiklerin hidroksil ve amino gruplarının modifikasyonunu asetilasyon, adenilasyon ve fosforilasyon yoluyla katalize eden enzimler edinmesi ve böylece ribozomal RNA’ya bağlanmalarını bloke etmesi nedeniyle gelişir.
Sütte Beta-Laktamaz Enzimi
Beta-Laktamaz enzimi süt ve süt ürünlerindeki beta laktam grubu antibiyotiklerin katkılarını yok etmek için konulur. Adından da anlaşılacağı üzere beta laktamaz beta laktam grubu antibiyotikleri parçalayan enzimdir. Bu enzimin kullanılması, bazı bakteri türlerinin beta laktam antibiyotiğine dirençli hale gelmesini sağlamaktadır. Bu bakteri türleri, DNAlarındaki bazı genleri baskın hale getirir ve beta laktam antibiyotiği bu bakterilerde işe yaramaz. Bu süper dirençli bakteriler potansiyel asemptomatik kolonizasyon ve insan deneklerde sistemik enfeksiyon komplikasyonuna sebep olmaktadır.
Beta-Laktamaz Enziminin kullanımı yasaktır. Avrupa Birliği, Ülkemiz, ABD ve Çin sütte Beta Laktamaz kullanımını yasaklamıştır.
