Kullanımı ve Toksisitesi

Monensin, sığır eti ve süt endüstrisinde koksidiyozu önlemek, propiyonik asit üretimini artırmak ve şişkinliği önlemek için yaygın olarak kullanılmaktadır. Ayrıca, monensin, aynı zamanda türevleri monensin metil ester (MME) ve özellikle monensin desil ester (MDE), iyon seçici elektrotlarda yaygın olarak kullanılmaktadır.

Laboratuvar araştırmalarında, monensin, Golgi cisimciğinin taşınmasını engellemek için yaygın olarak kullanılmaktadır ve insanlarda kullanılan bir antibiyotik değildir.

Çok çeşitli türler için tek doz toksisite çalışmaları, monensinin akut toksik etkiler üretme potansiyelinin yüksek olduğunu göstermiştir. Türler arasındaki etkilere karşı duyarlılık oldukça farklı olmasına rağmen, test edilen tüm hayvanlarda toksisite belirtilerinin benzer olduğu ve ölüm, kusma, hipoaktivite, iskelet kası zayıflığı, ataksi, ishal ve kilo alımında azalma olduğu gösterilmiştir. Laboratuvar türlerinde rapor edilen oral LD50 değerleri (mg/kg canlı ağırlık) aşağıdaki gibidir: sıçanlar 21.7 ila 50, köpekler 10’dan fazla (dişi) ila 20’den fazla (erkek), tavşanlar 41.7, fareler 70 ila 96, maymunlar 60 ila 50’den fazla 110’dan fazla. Laboratuvar dışı türlerde LD50 değerleri (mg/kg canlı ağırlık): atlar 1.3 ila 3, domuzlar 17 ila 50, sığırlar 22 ila 80, koyunlar yaklaşık 12, keçiler 26.4, beç tavuğu 95, tavuklar 130 ila 250, ve hindiler 346 ila 416. Genel olarak dişi hayvanlar erkeklerden daha hassastı. Monensinin kristal veya misel formlarına verilen akut toksik yanıtta önemli bir fark yoktu.

Veterinerlik Alanında Kullanımı ve Sütte Monensin Kalıntısı

Monensin hayvanlarda hem antibakteriyel hem de antikoksidiyal etki gösteren bir antibiyotik türüdür.

Monensin, daha önce Avrupa Birliği’nde, emziren inekler hariç olmak üzere sığırlarda büyümeyi ve yem verimliliğini artırmak için bir yem katkı maddesi olarak yetkilendirilmiştir (1831/2003 sayılı Konsey Yönetmeliği (EC)). Sığırlarda bu kullanım Ocak 2006’dan itibaren aşamalı olarak kaldırılmıştır. Monensin yeniden değerlendirilmiş ve kanatlılarda koksidiyozun kontrolü için yem katkı maddesi olarak yetkilendirilmiştir (1356/2004 sayılı Konsey Yönetmeliği (EC), EC No 108/2007 sayılı Konsey Yönetmeliği ile değiştirilmiştir). Avrupa Gıda Güvenliği Otoritesi (EFSA) Hayvan Yeminde Kullanılan Katkı Maddeleri ve Ürünler veya Maddelere İlişkin Bilimsel Paneli (FEEDAP), yetiştirme buzağıları ve besi sığırları için yem katkı maddesi olarak monensin sodyumun güvenliği ve etkinliği hakkında bir görüş belirtmiştir.

Sütte Monensin Kalıntısı

Bölge/ÜlkeMRL (İlaç Kalıntı Sınırı)
AB2 PPB
Çin2 PPB
ABD2 PPB